Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
ახალი ამბები
სოფელი 2-3 კილომეტრზეა გაშლილი. შეიძლება ითქვას, აქ უბნების ,,კომპლექსია“. ყველა უბანს თავისი სახელი აქვს – ,,კალოები“, ,,ტყემლიანი“, ,,მწარე ბალი“... ყველა უბანს ერთი საერთო აქვთ – დაცარიელებული სახლები.
კლდუში ამჟამად მუდმივად 10-მდე ოჯახი ცხოვრობს. თითოეული ოჯახი სხვადასხვა უბანშია განაწილებული. მეზობლები ერთმანეთისგან ათეული მეტრის მანძილითაა დაშორებული.
ჩვენც ბოლო უბნამდე მივაღწიეთ. შორიდანვე, მინდორში ქალი გამოჩნდა, რომელიც წყაროს წყლიდან წყალს ვედროებით ეზიდებოდა. გავხედეთ იმ ადგილს, საიდანაც ქალი მოდიოდა,ხევის მეტი არაფერი ჩანდა. წყარო ხევის პირას ან უკიდურეს შემთხვევაში ხევის პირას იქნება - გავიფიქრეთ.
კლდუს ხევი კი საცხოვრებელი სახლებიდან საკმაოდ მოშორებითაა. მათ შუა ვრცელი მინდორია. რაკი შემოდგომის პირია, ის უკვე მოთიბულია და გავლა შედარებით ადვილია.
ჩვენი რეპორტაჟის გმირმა, 77 წლის ლიანა კაკუშაძემ მოთიბული მინდორი წყლით სავსე ვედრებით გადაკვეთა და სოფლის აღმართს შეუდგა.
,,ახლა უკეთესად გვაქვს წყალი“ - გვითხრა მან და სოფლის გზაზე ამოსულმა რამდენიმე წუთით შეისვენა. ის, რომ წყლის ამოსატანად ხევში აღარ ჩადის და ზემოთ, ხევის პირას გაკეთებული ონკანიდან მოაქვს, ამას უკეთესობა უწოდა.
როგორც ლიანა კაკუშაძემ გვითხრა, ხევში წყალი მიწიდან დიდი წნევით გამოდის. ადგილობრივმა მცხოვრებმა შეძლო, მილებით ხევიდან მინდორში წყლის ამოყვანა და ონკანის დამონტაჟება.
,,ის ონკანიც მეზობელმა გაგვიკეთა, შეძლო ხევიდან წყლის ამოყვანა, მილები დაუყენა, ხეებზე გადმოატარა და ასე ამოიყვანა წყალი ზემოთ.“ - გვითხრა მან.
ეზოში შვილი გამოეგება და კიბეზე წყლის აზიდვაში მიეხმარა. მერე აივანზე დაჯდა და გულამომჯდარი დიდხანს ისვენებდა. სიმწრით მოტანილი წყლით სახე გაიგრილა და იმ ხევს გახედა, საიდანაც წყალი, უკვე, მერამდენედ ასე წვალებით მიაქვს:
,,ჩემი შვილი ფიზიკურად სუსტადაა. წლების წინ, რაღაცით მოიწამლა და ფილტვები დაუზიანდა. შეხედავ ვაჟკაცია, მაგრამ სუსტადაა, ბევრ რამეში ვერ მეხმარება“ - ამბობს ლიანა კაკუშაძე.
დედა-შვილი წარმოშობით ქუთაისიდანაა. 10 წელია, რაც კლდუში გადმოსახლდნენ. როგორც ლიანამ გვითხრა, დის ქმარი სარკის წმ. გიორგის ეკლესიაში მსახურობს, მღვდელია. სარკის წმინდა გიორგის ეკლესია ხევის გაღმა, ორ მთას შუა მდებარეობს. ეს ეკლესია მართლმადიდებლურ მრევლში საკმაოდ ცნობილი და ძლიერი სალოცავია.
,,ჩემი დის ქმარი მღვდელია. მან შეიტყო, რომ ერთ-ერთი ადგილობრივი მცხოვრები ამ სახლს ყიდიდა, თანაც იაფად, რადგან ფული სჭირდებოდა და ეჩქარებოდა გაყიდვა. სიძემ გვითხრა, რომ ეს სახლი იყიდებოდა და ვიყიდეთ იაფად. მანამდე ვფიქრობდით, რომ ან ბაკურიანისკენ ან სურამისკენ გვეყიდა, რადგან ექიმებმა გვირჩიეს, რომ ჩემ შვილს სუფთა ჰაერი ესუნთქა. აქაც ძალიან სუფთა ჰაერია და გადავწყვიტეთ აქ დავსახლებულიყავით“ - გვითხრა მასპინძელმა. ბაკურიანსა და სურამში ვერც შეძლებდნენ ყიდვას, რადგან იქ სახლები შედარებით ძვირია.
კლდუ ოსური სოფელი იყო. ახლა აქ ცხოვრობენ როგორც ოსები, ასევე, ქართველები. ეთნიკური ოსების უმრავლესობამ დასახლება 1991-92 წლებში, ქართულ-ოსური კონფლიქტის დროს დატოვა და ვლადიკავკაზში წავიდა.
ვლადიკავკაზში ცხოვრობდა გია თიბილაშვილი, 58 წლის მამაკაცი. ის მინდორში საქონელს მწყემსავდა. საქონელს თავისი ტრაქტორით უვლიდან გარშემო. ცდილობდა, ძროხები სხვის კუთვნილ მინდორში არ გადასულიყო.
,,აქ ახლა ვცხოვრობთ ჯიოშვილები, თიბილაშვილები, შავლოხაშვილები. ცხოვრობდნენ სხვა გვარებით – გაგლოშვილები, მარღიშვილები. ისინი წავიდნენ. ჩვენ შემოვრჩით. გყვავს ახალი მცხოვრებლებიც“ - ამბობს გია.
ის და მისი რამდენიმე თანასოფლელი ე.წ. კაკლებში დასხდნენ და სოფლის გასაჭირის შესახებ გვესაუბრნენ. გვითხრეს, რომ სოფელში ერთი ოჯახი აჭარიდან ჩამოსულია. ისინი სოფლის ქვედა უბანში ცხოვრობენ. არის კიდევ ერთი ოჯახი – კასპის მუნიციპალიტეტიდან.
,,სულ ესენი ვართ. ჩვენ ყველას რაც გვაწუხებს არის ის, რომ წყალი ჭირს ძალიან. გზასაც ხედავთ, რა დღეშია“ - გვითხრეს მასპინძლებმა.
,,საერთოდ, ასეთი გამოთქმა იყო – ვინც კლდუს წყალი დალია, აქედან აღარავინ წასულა. მაგრამ ახლა ძნელია მისი დალევა“ - გაიხუმრეს მასპინძლებმა.
როგორ შეიძლება მოგვარდეს წყლის პრობლემა კლდუში? ლიანა კაკუშაძე ფიქრობს, რომ საჭიროა მილები დამონტაჟდეს მინდორში, ოღონდ არა თუ მიწის ზევით, არამედ მიწის ქვეშ, რადგან მიწის მოხვნის დროს არ დაზიანდეს.
სოფელი კლდუ – ,,ვინც აქ წყალი დალია, აღარავინ წასულა“
სოფელი 2-3 კილომეტრზეა გაშლილი. შეიძლება ითქვას, აქ უბნების ,,კომპლექსია“. ყველა უბანს თავისი სახელი აქვს – ,,კალოები“, ,,ტყემლიანი“, ,,მწარე ბალი“... ყველა უბანს ერთი საერთო აქვთ – დაცარიელებული სახლები.
კლდუში ამჟამად მუდმივად 10-მდე ოჯახი ცხოვრობს. თითოეული ოჯახი სხვადასხვა უბანშია განაწილებული. მეზობლები ერთმანეთისგან ათეული მეტრის მანძილითაა დაშორებული.
ჩვენც ბოლო უბნამდე მივაღწიეთ. შორიდანვე, მინდორში ქალი გამოჩნდა, რომელიც წყაროს წყლიდან წყალს ვედროებით ეზიდებოდა. გავხედეთ იმ ადგილს, საიდანაც ქალი მოდიოდა,ხევის მეტი არაფერი ჩანდა. წყარო ხევის პირას ან უკიდურეს შემთხვევაში ხევის პირას იქნება - გავიფიქრეთ.
კლდუს ხევი კი საცხოვრებელი სახლებიდან საკმაოდ მოშორებითაა. მათ შუა ვრცელი მინდორია. რაკი შემოდგომის პირია, ის უკვე მოთიბულია და გავლა შედარებით ადვილია.
ჩვენი რეპორტაჟის გმირმა, 77 წლის ლიანა კაკუშაძემ მოთიბული მინდორი წყლით სავსე ვედრებით გადაკვეთა და სოფლის აღმართს შეუდგა.
,,ახლა უკეთესად გვაქვს წყალი“ - გვითხრა მან და სოფლის გზაზე ამოსულმა რამდენიმე წუთით შეისვენა. ის, რომ წყლის ამოსატანად ხევში აღარ ჩადის და ზემოთ, ხევის პირას გაკეთებული ონკანიდან მოაქვს, ამას უკეთესობა უწოდა.
როგორც ლიანა კაკუშაძემ გვითხრა, ხევში წყალი მიწიდან დიდი წნევით გამოდის. ადგილობრივმა მცხოვრებმა შეძლო, მილებით ხევიდან მინდორში წყლის ამოყვანა და ონკანის დამონტაჟება.
,,ის ონკანიც მეზობელმა გაგვიკეთა, შეძლო ხევიდან წყლის ამოყვანა, მილები დაუყენა, ხეებზე გადმოატარა და ასე ამოიყვანა წყალი ზემოთ.“ - გვითხრა მან.
ეზოში შვილი გამოეგება და კიბეზე წყლის აზიდვაში მიეხმარა. მერე აივანზე დაჯდა და გულამომჯდარი დიდხანს ისვენებდა. სიმწრით მოტანილი წყლით სახე გაიგრილა და იმ ხევს გახედა, საიდანაც წყალი, უკვე, მერამდენედ ასე წვალებით მიაქვს:
,,ჩემი შვილი ფიზიკურად სუსტადაა. წლების წინ, რაღაცით მოიწამლა და ფილტვები დაუზიანდა. შეხედავ ვაჟკაცია, მაგრამ სუსტადაა, ბევრ რამეში ვერ მეხმარება“ - ამბობს ლიანა კაკუშაძე.
დედა-შვილი წარმოშობით ქუთაისიდანაა. 10 წელია, რაც კლდუში გადმოსახლდნენ. როგორც ლიანამ გვითხრა, დის ქმარი სარკის წმ. გიორგის ეკლესიაში მსახურობს, მღვდელია. სარკის წმინდა გიორგის ეკლესია ხევის გაღმა, ორ მთას შუა მდებარეობს. ეს ეკლესია მართლმადიდებლურ მრევლში საკმაოდ ცნობილი და ძლიერი სალოცავია.
,,ჩემი დის ქმარი მღვდელია. მან შეიტყო, რომ ერთ-ერთი ადგილობრივი მცხოვრები ამ სახლს ყიდიდა, თანაც იაფად, რადგან ფული სჭირდებოდა და ეჩქარებოდა გაყიდვა. სიძემ გვითხრა, რომ ეს სახლი იყიდებოდა და ვიყიდეთ იაფად. მანამდე ვფიქრობდით, რომ ან ბაკურიანისკენ ან სურამისკენ გვეყიდა, რადგან ექიმებმა გვირჩიეს, რომ ჩემ შვილს სუფთა ჰაერი ესუნთქა. აქაც ძალიან სუფთა ჰაერია და გადავწყვიტეთ აქ დავსახლებულიყავით“ - გვითხრა მასპინძელმა. ბაკურიანსა და სურამში ვერც შეძლებდნენ ყიდვას, რადგან იქ სახლები შედარებით ძვირია.
კლდუ ოსური სოფელი იყო. ახლა აქ ცხოვრობენ როგორც ოსები, ასევე, ქართველები. ეთნიკური ოსების უმრავლესობამ დასახლება 1991-92 წლებში, ქართულ-ოსური კონფლიქტის დროს დატოვა და ვლადიკავკაზში წავიდა.
ვლადიკავკაზში ცხოვრობდა გია თიბილაშვილი, 58 წლის მამაკაცი. ის მინდორში საქონელს მწყემსავდა. საქონელს თავისი ტრაქტორით უვლიდან გარშემო. ცდილობდა, ძროხები სხვის კუთვნილ მინდორში არ გადასულიყო.
,,აქ ახლა ვცხოვრობთ ჯიოშვილები, თიბილაშვილები, შავლოხაშვილები. ცხოვრობდნენ სხვა გვარებით – გაგლოშვილები, მარღიშვილები. ისინი წავიდნენ. ჩვენ შემოვრჩით. გყვავს ახალი მცხოვრებლებიც“ - ამბობს გია.
ის და მისი რამდენიმე თანასოფლელი ე.წ. კაკლებში დასხდნენ და სოფლის გასაჭირის შესახებ გვესაუბრნენ. გვითხრეს, რომ სოფელში ერთი ოჯახი აჭარიდან ჩამოსულია. ისინი სოფლის ქვედა უბანში ცხოვრობენ. არის კიდევ ერთი ოჯახი – კასპის მუნიციპალიტეტიდან.
,,სულ ესენი ვართ. ჩვენ ყველას რაც გვაწუხებს არის ის, რომ წყალი ჭირს ძალიან. გზასაც ხედავთ, რა დღეშია“ - გვითხრეს მასპინძლებმა.
,,საერთოდ, ასეთი გამოთქმა იყო – ვინც კლდუს წყალი დალია, აქედან აღარავინ წასულა. მაგრამ ახლა ძნელია მისი დალევა“ - გაიხუმრეს მასპინძლებმა.
როგორ შეიძლება მოგვარდეს წყლის პრობლემა კლდუში? ლიანა კაკუშაძე ფიქრობს, რომ საჭიროა მილები დამონტაჟდეს მინდორში, ოღონდ არა თუ მიწის ზევით, არამედ მიწის ქვეშ, რადგან მიწის მოხვნის დროს არ დაზიანდეს.
Æндæр æмæ æндæр
Ног хабæрттæ
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
