Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
Ног хабæрттæ
Хæдзарызæды кадæн абон лигъдæттæ бæрæгбæн цæттæ кæнынц
Стыр æмæ чысыл Леуахигомы лигъдæтты цæрæнуæтты абон бæрæгбон цæттæ
кæнынц.
Табошвилитæ, абон, бинонты хъахъхъæнæг зæды кадæн, æртæ гуылы, æртæ кадæйы, уасæг æмæ иу литр сæн æрцæттæ кодтой.
Изæры хæринæгты æрмæстдæр бинонты уæнгтæ бахæрдзысты, уымæн æмæ æндæрты хайад ист фосæн зиан расайы.
Хæдзарызæды традицион бæрæгбоны Табошвили Гела æмæ Белайы бинонтæ Эреды хъæуы дæр нысан кодтой.
Чысыл Леуахигомæй лигъдæттæ абон Шаушвебмæ æввахс арæзт котеджты цæрынц.
Иу котеджы, ныртæккæ, 6 адæймаджы цæры. Уыдонæн ис цыппар хъæбулы. Цыппæрæм сын лигъдоны рæстæджы райгуырдис.
Хæдзарызæд, традицимæ гæсгæ, Шида Картлийы нысан кæнынц стыр цыппæрæмы. Ай фæдыл, Гуры этнографион музейы зонадон кусæг Къошоридзе Тамилайæн специалон куыст ис цæттæ.
Тамилайы информацимæ гæсгæ, хæдзарызæды ма хонынц «Мариашноба» дæр.
«Ацы бонæн иу сын царв уыд æфснайд. Скодтой-иу æртæ царвæйконд кадайы, æртæ луасийы, сфыхтой-иу карк, æртæ рæвдуаны, иу литр сæн æмæ иу сæ иумæ фынгыл æрæвæрдтой. Кадайæ æмæ карчы фыдæй уазæгæн нæ хæрын кодтой. Карчы стджытæ иу зæххы сыджыты бын баныгæдтой кæнæ та-иу сæ басыгътой арты, цæмæй сæ мацы бахордтаид. Кадайыл æвæрд сæр æмæ къæхтæ иу бахастой хæдзары рахизкъуыммæ, ссыгътой иу мыдадзын цырагъ æмæ иу скуывтой. Адон хъуамæ бахордтаид сылгоймаг. Иуæй-иутæ иу карк куы аргæвстой, йæ быны иу калд уыд хоры нæмгуытæ æмæ сыл иу туджы ртæхтæ ркалдтой. Хоры нымгуыты иу бафснайдтой æмæ сæ иу ногуагъд карчы цъиутæн хæрын кодтой. Иуæй-иутæ карчы æргæвстой фæхтыл – фæхты æнгузы æппытæ цъæл кæнынц, бæркадджын дам уыдзæн. Ацы боны сылгоймæгтæ нæ куыстой», - фыст ис куысты.
Къошоридзе Тамилайы рдыгæй ссаргæ æрмæджытæм гæсгæ, цæттæ хæринаг æрмæстдæр бинонты уæнгтæ хæрынц, уымæн æмæ дам дзы искæмæн куы бахæрын кæнай, уæд дам фосы зиан расайы. Бинонтæм сæ моймæдзыд чызг куы-иу æрбацыд, уæд-иу уымæн дæр нæ хæрын кодтой уыцы хæринагæй.
Ацы бæрæгбон аргъуанон боныл нымад нæ цæуы æмæ нысангонд никуы ис аргъуанон къæлинадырыл дæр.
Уый вæййы Къоркъотъобайы размæ: Мариашен цыппæрæм боны ис æмæ сабаты та Къоркъотъоба вæййы.
Мариашноба-хæдзарызæд нæ зонынц Мереты хъæуы. Ацы бæрæгбоны тыххæй ницы зæгъы Бардавелидзе Вера дæр 1949 азы Картлийы экспедицийы рæстæджы, кæцы мæнмæ гæсгæ гуырысхойаг у.
«Хъуыды кæнын, Светон арæзтады идеологон æндæвдады тасдзинадмæ гæсгæ цæрджытæ æмбæхстой адæмон бæрæгбонты æмæ сæ нысан кæныны традициты тыххæй информацийы дæр нæ парахат кодтой. Стыр сабат аргъуанон къæлиндармæ гæсгæ нымад у мæрдты боныл. Ацы бон улæфты бон у, кæцыйы, зæгъæн ис æмæ Гуырдзыстоны алы къуымы дæр æххæст кæнынц. Шида Картлийы ацы боны фыцынц къоркъотъи (мæнæу). Кæд Цыппурсы æмæ Донскъæфæнты фыхтой къоркъотъи, уæд ацы боны къоркъотъи мæрдтæн хæлар цыд», фыссы Къошоридзе Тамила.
Табошвилитæ, абон, бинонты хъахъхъæнæг зæды кадæн, æртæ гуылы, æртæ кадæйы, уасæг æмæ иу литр сæн æрцæттæ кодтой.
Изæры хæринæгты æрмæстдæр бинонты уæнгтæ бахæрдзысты, уымæн æмæ æндæрты хайад ист фосæн зиан расайы.
Хæдзарызæды традицион бæрæгбоны Табошвили Гела æмæ Белайы бинонтæ Эреды хъæуы дæр нысан кодтой.
Чысыл Леуахигомæй лигъдæттæ абон Шаушвебмæ æввахс арæзт котеджты цæрынц.
Иу котеджы, ныртæккæ, 6 адæймаджы цæры. Уыдонæн ис цыппар хъæбулы. Цыппæрæм сын лигъдоны рæстæджы райгуырдис.
Хæдзарызæд, традицимæ гæсгæ, Шида Картлийы нысан кæнынц стыр цыппæрæмы. Ай фæдыл, Гуры этнографион музейы зонадон кусæг Къошоридзе Тамилайæн специалон куыст ис цæттæ.
Тамилайы информацимæ гæсгæ, хæдзарызæды ма хонынц «Мариашноба» дæр.
Этнографион
бæрæггæнæнтæ
«Ацы бонæн иу сын царв уыд æфснайд. Скодтой-иу æртæ царвæйконд кадайы, æртæ луасийы, сфыхтой-иу карк, æртæ рæвдуаны, иу литр сæн æмæ иу сæ иумæ фынгыл æрæвæрдтой. Кадайæ æмæ карчы фыдæй уазæгæн нæ хæрын кодтой. Карчы стджытæ иу зæххы сыджыты бын баныгæдтой кæнæ та-иу сæ басыгътой арты, цæмæй сæ мацы бахордтаид. Кадайыл æвæрд сæр æмæ къæхтæ иу бахастой хæдзары рахизкъуыммæ, ссыгътой иу мыдадзын цырагъ æмæ иу скуывтой. Адон хъуамæ бахордтаид сылгоймаг. Иуæй-иутæ иу карк куы аргæвстой, йæ быны иу калд уыд хоры нæмгуытæ æмæ сыл иу туджы ртæхтæ ркалдтой. Хоры нымгуыты иу бафснайдтой æмæ сæ иу ногуагъд карчы цъиутæн хæрын кодтой. Иуæй-иутæ карчы æргæвстой фæхтыл – фæхты æнгузы æппытæ цъæл кæнынц, бæркадджын дам уыдзæн. Ацы боны сылгоймæгтæ нæ куыстой», - фыст ис куысты.
Къошоридзе Тамилайы рдыгæй ссаргæ æрмæджытæм гæсгæ, цæттæ хæринаг æрмæстдæр бинонты уæнгтæ хæрынц, уымæн æмæ дам дзы искæмæн куы бахæрын кæнай, уæд дам фосы зиан расайы. Бинонтæм сæ моймæдзыд чызг куы-иу æрбацыд, уæд-иу уымæн дæр нæ хæрын кодтой уыцы хæринагæй.
Ацы бæрæгбон аргъуанон боныл нымад нæ цæуы æмæ нысангонд никуы ис аргъуанон къæлинадырыл дæр.
Уый вæййы Къоркъотъобайы размæ: Мариашен цыппæрæм боны ис æмæ сабаты та Къоркъотъоба вæййы.
Мариашноба-хæдзарызæд нæ зонынц Мереты хъæуы. Ацы бæрæгбоны тыххæй ницы зæгъы Бардавелидзе Вера дæр 1949 азы Картлийы экспедицийы рæстæджы, кæцы мæнмæ гæсгæ гуырысхойаг у.
«Хъуыды кæнын, Светон арæзтады идеологон æндæвдады тасдзинадмæ гæсгæ цæрджытæ æмбæхстой адæмон бæрæгбонты æмæ сæ нысан кæныны традициты тыххæй информацийы дæр нæ парахат кодтой. Стыр сабат аргъуанон къæлиндармæ гæсгæ нымад у мæрдты боныл. Ацы бон улæфты бон у, кæцыйы, зæгъæн ис æмæ Гуырдзыстоны алы къуымы дæр æххæст кæнынц. Шида Картлийы ацы боны фыцынц къоркъотъи (мæнæу). Кæд Цыппурсы æмæ Донскъæфæнты фыхтой къоркъотъи, уæд ацы боны къоркъотъи мæрдтæн хæлар цыд», фыссы Къошоридзе Тамила.
Æндæр æмæ æндæр
Ног хабæрттæ
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
