Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
ახალი ამბები
მარიამობა რკონის გზაზე
28 აგვისტოს მარიამობაა.ეთნოგრაფიულ ყოფაში დასტურდება მარიამობისადმი
მიძღვნილი სასოფლო და სატაძრო დღეობებიც.
გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის მეცნიერ-თანამშრომლის თამილა კოშორიძის ცნობით, 28 აგვისტოს ხალხი იკრიბებოდა რკონში, კასპის სოფელ მეტეხში, ქარელის სოფელ საღოლაშენში.
ეთნოგრაფის ცნობით, აქედან განსაკუთრებული მასშტაბურობით მარიამობა აღინიშნებოდა რკონში.
თეძმის ხეობაში რკონის ღვთისმშობელი ყველაზე ძლიერი სალოცავია და აქ სალოცავად ხეობის გარდა სხვადასხვა სოფლებიდანაც მიდიოდნენ.
„ჩარდახიანი ურმებით, დგებოდნენ ღამის თევით, მოჰყავთ საკლავები: ცხვარი, კურატი და ქათმები. მოაქვთ შესაწირავი ქადა-ნაზუქები, სანთლები და სხვ. იციან სარტყლის შემორტყმა. მოჰყავთ სულით ავადმყოფებიც. დგებიან ღამისთევით და შესთხოვენ ღვთისმშობელს ავადმყოფის განკურნებას“ - წერს თამილა კოშორიძე ეთნოგრაფიულ მასალებზე დაყრდნობით.
გასული საუკუნის შუახანებში თეძმის ხეობას მეცნიერი სერგი მაკალათია სტუმრობდა. ჯერ კიდევ თითქმის საუკუნის წინ მან აღწერა, თუ რა ხდებოდა მარიამობას რკონში:
,,მონასტრის მახლობლად, ტყეში დგას დიდი ცაცხვი, რომელსაც ტანი და ტოტები შეტრუსული აქვს დანთებული სანთლებისაგან.
,,ცაცხვის ძირში მიყუდებულია ფილაქვა, რომელიც ვიღაც მალაციძეს სოფ. ქონდარაანთიდან (თეძმის ხეობა) მოუტანია. მალაციძე ავად გამხდარა და ეს ქვა შეუწირავს რკონის ღვთისმშობლისათვის. ქვაზე უხეშად გამოსახულია ტოტებგაშლილი ხე. მარჯვნივ გამოსახულია ქალის ფიგურა, რომელსაც ხელში უჭირავს ქოლგა და აწერია: "დედა ღვთისმშობელი". მარცხნივ აწერია "ცაცხვის წმინდა გიორგის ხე".’’
,,ამ ქვახატს გარშემო აწერია: "ჩრდილოვეთითგან რაც წყალი დაიღება, აქეთა სამხრეთით ორჯოს ქედიდგან ამოსავლეთით სამაჭალოს წყლამდისინ თავისა რკონისა ღვთისმშობლისაა, ისაკა მალაციძე".
რკონის ღვთისმშობელში მიმავალი მლოცავები, როდესაც ამ ცაცხვთან გაივლიდნენ, დადგებოდნენ, სანთლებს დაუნთებდნენ და დაილოცებოდნენ, ვისაც შეთქმული ჰქონდა, მას აქ მოჰყავდა ბავშვები, ალოცებდნენ და პირველად შეკრეჭილ ბავშვის თმასაც აქვე სტოვებდნენ.
რკონის ამ დიდ ცაცხვს უწოდებდნენ ჯავახიანთ ცაცხვს. ეს ცაცხვი იყო მათ სამფლობელოში, ამ ცაცხვზე ყოფილა დასვენებული მათი ხატიც, ცაცხვი გაზრდილა და ეს ხატი შიგ დაუტანებია. ამბობენ, რომ რამდენი მამაკაცი ჯავახიშვილი მოკვდებოდა, ამ ხეს იმდენი ტოტი ჩამოტყდებოდა, დაბადების შემთხვევაში კი - ცაცხვს ახალი ტოტი გამოებმოდაო.
გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის მეცნიერ-თანამშრომლის თამილა კოშორიძის ცნობით, 28 აგვისტოს ხალხი იკრიბებოდა რკონში, კასპის სოფელ მეტეხში, ქარელის სოფელ საღოლაშენში.
ეთნოგრაფის ცნობით, აქედან განსაკუთრებული მასშტაბურობით მარიამობა აღინიშნებოდა რკონში.
თეძმის ხეობაში რკონის ღვთისმშობელი ყველაზე ძლიერი სალოცავია და აქ სალოცავად ხეობის გარდა სხვადასხვა სოფლებიდანაც მიდიოდნენ.
„ჩარდახიანი ურმებით, დგებოდნენ ღამის თევით, მოჰყავთ საკლავები: ცხვარი, კურატი და ქათმები. მოაქვთ შესაწირავი ქადა-ნაზუქები, სანთლები და სხვ. იციან სარტყლის შემორტყმა. მოჰყავთ სულით ავადმყოფებიც. დგებიან ღამისთევით და შესთხოვენ ღვთისმშობელს ავადმყოფის განკურნებას“ - წერს თამილა კოშორიძე ეთნოგრაფიულ მასალებზე დაყრდნობით.
გასული საუკუნის შუახანებში თეძმის ხეობას მეცნიერი სერგი მაკალათია სტუმრობდა. ჯერ კიდევ თითქმის საუკუნის წინ მან აღწერა, თუ რა ხდებოდა მარიამობას რკონში:
,,მონასტრის მახლობლად, ტყეში დგას დიდი ცაცხვი, რომელსაც ტანი და ტოტები შეტრუსული აქვს დანთებული სანთლებისაგან.
,,ცაცხვის ძირში მიყუდებულია ფილაქვა, რომელიც ვიღაც მალაციძეს სოფ. ქონდარაანთიდან (თეძმის ხეობა) მოუტანია. მალაციძე ავად გამხდარა და ეს ქვა შეუწირავს რკონის ღვთისმშობლისათვის. ქვაზე უხეშად გამოსახულია ტოტებგაშლილი ხე. მარჯვნივ გამოსახულია ქალის ფიგურა, რომელსაც ხელში უჭირავს ქოლგა და აწერია: "დედა ღვთისმშობელი". მარცხნივ აწერია "ცაცხვის წმინდა გიორგის ხე".’’
,,ამ ქვახატს გარშემო აწერია: "ჩრდილოვეთითგან რაც წყალი დაიღება, აქეთა სამხრეთით ორჯოს ქედიდგან ამოსავლეთით სამაჭალოს წყლამდისინ თავისა რკონისა ღვთისმშობლისაა, ისაკა მალაციძე".
რკონის ღვთისმშობელში მიმავალი მლოცავები, როდესაც ამ ცაცხვთან გაივლიდნენ, დადგებოდნენ, სანთლებს დაუნთებდნენ და დაილოცებოდნენ, ვისაც შეთქმული ჰქონდა, მას აქ მოჰყავდა ბავშვები, ალოცებდნენ და პირველად შეკრეჭილ ბავშვის თმასაც აქვე სტოვებდნენ.
რკონის ამ დიდ ცაცხვს უწოდებდნენ ჯავახიანთ ცაცხვს. ეს ცაცხვი იყო მათ სამფლობელოში, ამ ცაცხვზე ყოფილა დასვენებული მათი ხატიც, ცაცხვი გაზრდილა და ეს ხატი შიგ დაუტანებია. ამბობენ, რომ რამდენი მამაკაცი ჯავახიშვილი მოკვდებოდა, ამ ხეს იმდენი ტოტი ჩამოტყდებოდა, დაბადების შემთხვევაში კი - ცაცხვს ახალი ტოტი გამოებმოდაო.
Æндæр æмæ æндæр
Ног хабæрттæ
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
