Статьятæ
"Æскъола куы фæдæн, раст йеуæд уыдис демократийы
,,Цы куы зæгъай, чи йæхи барæй ацыд, чи…
Земфирæ, Зинæ æмæ Изо уыцы рæстæджы райгуырдысты, кæд Бордзомæй
Гудзаргоммæ
Сæрды ам уæ бон нæ æсуыдзæн равзарат чи бынæттон
Турманты Валийайы хæдзар Суканатубаны хъæуы къуымтæй сæ рæсугъддæр
Къæлиндар
ახალი ამბები
გაზეთის ცენზორი - რა მოხდა გორში 1912 წელს
113 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც გორში, ადგილობრივ გაზეთში
გამოქვეყნებულმა მასალამ მაშინდელი ხელისუფლების უკმაყოფილება
გამოიწვია.
კერძოდ, საქმე ეხება 1912 წლის 5 დეკემბრის ნომერს, სადაც ბაირონის თარგმანი გამოქვეყნდა. თბილისის საცენზურო კომიტეტმა გაზეთის ზედამხედველს ზაქარია ქიტიაშვილს გამოუგზავნა წერილი, რომლითაც ითხოვდა გარკვევას, ნამდვილად ბაირონის თარგმანი იყო თუ არა ლექსი.
ეს ამბავი დეტალურად არის აღწერილი წიგნში ,,გორის პირველი გაზეთი'', რომელიც 2008 წელს, გორის უნივერსიტეტმა დაბეჭდა. წიგნში ვკითხულობთ:
,,ლექსი, რომელსაც საცენზურო კომიტეტი მიუთითებს კატეგორიულ წერილში, 1912 წლის 5 დეკემბერს გამოქვეყნდა გაზეთ ,,ქართლის'' #64-ე ნომერში. იგი სანდრო შანშიაშვილს უთარგმნია და ასეთ დაუსათაურებია: ,,თარგმანი ბაირონიდან''.''
,,თუ რა იყო ბაირონის ამ ლექსის თარგმნისა და დაბეჭვდის მიზანი, და რატომ მოჰყვა საცენზურო კომიტეტის საკმაოდ მწვავე რეაქცია, ეს დიდი ინგლისელი პოეტის გადმოქართულებული სტრიქონებიდან იკითხება:
- მითხარ, ვიდრემდის სულს გხუთავდეს შავი წყვდიადი?
- აღსდექ და მტერსა გამოჰგლიჯე შენი მამული,
.......
- თუ მამულისთვის განიწირნენ - არა კვდებიან:
- მათი სახელი შვილიშვილსა გადაეცემა,
- მათი ამბავი გულს აღუგზნებს შემდეგ თაობას,
- ბრძოლით მოკვდება, მტრის ფეხქვეშ კი არ დაეცემა''
,,ბაირონის ლექსის პათოსის და საქმის გარკვევა საცენზურო კომიტეტმა თავის ოფიციალურ წარმომადგენელს მიანდო. როდესაც დაარწმუნეს, რომ ლექსი ნამდვილად ბაირონისაა და არავითარ საწინააღმდეგოს მთავრობისას არ შეიცავს, კომიტეტი მხოლოდ რედაქტორის გაფრთხილებით დაკმაყოფილდა.'' - აღნიშნულია წიგნში.
გორის გაზეთი ,,ქართლი'' 1912 წელს გამოუვიდა. მისი დამფუძნებელი იყო ამხანაგობა ,,ქართლი'', რომელსაც ზაქარია ქიტიაშვილი ხელმძღვანელობდა. რედაქტორი იაკობ ცინცაძე.
გორელებმა გაზეთის გამოცემის ნებართვა გუბერნატორისგან 1912 წლის 29 მაისს მიიღეს. 24 ივნისს კი პირველი ნომერი გამოვიდა. გაზეთი 1913 წელს დაიხურა.
კერძოდ, საქმე ეხება 1912 წლის 5 დეკემბრის ნომერს, სადაც ბაირონის თარგმანი გამოქვეყნდა. თბილისის საცენზურო კომიტეტმა გაზეთის ზედამხედველს ზაქარია ქიტიაშვილს გამოუგზავნა წერილი, რომლითაც ითხოვდა გარკვევას, ნამდვილად ბაირონის თარგმანი იყო თუ არა ლექსი.
ეს ამბავი დეტალურად არის აღწერილი წიგნში ,,გორის პირველი გაზეთი'', რომელიც 2008 წელს, გორის უნივერსიტეტმა დაბეჭდა. წიგნში ვკითხულობთ:
,,ლექსი, რომელსაც საცენზურო კომიტეტი მიუთითებს კატეგორიულ წერილში, 1912 წლის 5 დეკემბერს გამოქვეყნდა გაზეთ ,,ქართლის'' #64-ე ნომერში. იგი სანდრო შანშიაშვილს უთარგმნია და ასეთ დაუსათაურებია: ,,თარგმანი ბაირონიდან''.''
,,თუ რა იყო ბაირონის ამ ლექსის თარგმნისა და დაბეჭვდის მიზანი, და რატომ მოჰყვა საცენზურო კომიტეტის საკმაოდ მწვავე რეაქცია, ეს დიდი ინგლისელი პოეტის გადმოქართულებული სტრიქონებიდან იკითხება:
- მითხარ, ვიდრემდის სულს გხუთავდეს შავი წყვდიადი?
- აღსდექ და მტერსა გამოჰგლიჯე შენი მამული,
.......
- თუ მამულისთვის განიწირნენ - არა კვდებიან:
- მათი სახელი შვილიშვილსა გადაეცემა,
- მათი ამბავი გულს აღუგზნებს შემდეგ თაობას,
- ბრძოლით მოკვდება, მტრის ფეხქვეშ კი არ დაეცემა''
,,ბაირონის ლექსის პათოსის და საქმის გარკვევა საცენზურო კომიტეტმა თავის ოფიციალურ წარმომადგენელს მიანდო. როდესაც დაარწმუნეს, რომ ლექსი ნამდვილად ბაირონისაა და არავითარ საწინააღმდეგოს მთავრობისას არ შეიცავს, კომიტეტი მხოლოდ რედაქტორის გაფრთხილებით დაკმაყოფილდა.'' - აღნიშნულია წიგნში.
გორის გაზეთი ,,ქართლი'' 1912 წელს გამოუვიდა. მისი დამფუძნებელი იყო ამხანაგობა ,,ქართლი'', რომელსაც ზაქარია ქიტიაშვილი ხელმძღვანელობდა. რედაქტორი იაკობ ცინცაძე.
გორელებმა გაზეთის გამოცემის ნებართვა გუბერნატორისგან 1912 წლის 29 მაისს მიიღეს. 24 ივნისს კი პირველი ნომერი გამოვიდა. გაზეთი 1913 წელს დაიხურა.
Æндæр æмæ æндæр
Популярон ногдзинæдтæ
 |
Ацы фарсыл рапарахатгонд æрмæджытæ ирон æвзагмæ тæлмацгонд æрцыдысты Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты минис¬трады финансон æххуысæй. Уыдоны мидис æнæхъæнæй авторы бæрндзинад у æмæ ницæй тыххæй нæй гæнæн æркаст цæуой куыд Стыр Британийы æмæ Цæгат Ирландийы баиугонд паддзахады фæсарæйнаг хъуыддæгты министрады æмæ, иумæйагæй, баиугонд паддзахады хицауады, позицийы равдыстдзинад. |
Materials published on this web-site are translated into Ossetian language with financial support of Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. Their content is the sole responsibility of the author and can under no circumstances be regarded as reflecting the position of the Foreign Commonwealth Office of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland or more generally that of the United Kingdom Government. |
