Шида Картлийы Информацион Центр
Новости
На школьном балконе в селе Кодавардисубани по утрам стоят и глядят
на дорогу трое детей.
"Почти все сбережения и доход, что у нас были, мы потратили в
течение этого одного года.
Село Земо-Ормоци находится в том месте ущелья Таны, где две реки –
Баланисхеви
Именно в то время, когда им больше всего нужна забота других,
некоторые из них одиноки,
ახალი ამბები
ხუნგალობა - აღდგომის ორშაბათის ტრადიცია ატენში
ატენში, ერთ გორაკზე არის ადგილი, რომელიც ადგილობრივების
განცხადებით, ხუნგალის წმ. გიორგის ეკლესიის ნანგრევებია.
ამ ადგილს დიდი ქართველი მეცნიერი სერგი მაკალათია 1957 წელს ესტუმრა. ის გასაუბრებია ატენელებს, რომელთაც მოუთხრეს შემდეგი:
,,ერთ და-ძმას მშობლები პატარაობიდანვე დახოციათ და გასაზრდელად სხვადასხვა პირებს წაუყვანიათ. და-ძმა ერთმანეთს დაშორდნენ და არაფერი იცოდნენ ერთმანეთის შესახებ. შემდეგ, როდესაც ასაკში შესულან, ამ უცნობლობის გამო, ვაჟს თავისი და ცოლად უთხოვია, პატარძალი დასაქორწილებლად მიუყვანიათ ვაჟის ოჯახში. ნეფე-პატარძალი მეჯვარითა და მაყრიონით შესულან ხუნგალის ეკლესიაში და ჯვარი დაუწერიათ. ამგვარი საქმის ჩადენისათვის ხუნგალის წმ. გიორგი განრისხებულა და ჯვრის წერის დროს ეკლესია დანგრეულა. ხალხური თქმულების მიხედვით, ამ ნანგრევებში ჩამარხულა ნეფე-პატარძალი (და-ძმა), მათი მაყარი და მღვდელ-დიაკვანნიო'' - წერს სერგი მაკალათია თავის ნაშრომში ,,ატენის ხეობა''
ამ ადგილის შესახებ ცნობები გორის ეთნოფრაფიულ მასალებშიცაა დაცული.
,,აღდგომის ორშაბათს ატენში (პატარა ატენი) სცოდნიათ დღეობა "ხუნგალობა". ამ დღეს ზემო გორაკზე მდებარე ხუნგალის წმინდა გიორგის ბევრი მლოცველი მოსდიოდა. ხალხის რწმენით, იგი კურნავდა სნეულებს, განსაკუთრებით ვისაც თვალის ტკივილი დაჰყვებოდა-ყვავილბატონებისა და წითელას მოხდის შემდეგ. შეთქმის მიხედვით მოჰყავდათ საკლავი და ლოცულობდნენ.'' - წერს გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის ხელმძღვანელი თამილა კოშორიძე თავის ნაშრომში, რომელიც ქართულ-ხალხურ დღეობების კალენდარს ეხება.
,,საინტერესოა ხატის სახელის ეტიმოლოგია.'' - წერს თამილა კოშორიძე, - ,,სახელი ჩამოჰგავს დიფტერიის ქართლურ ხალხურ სახელწოდებას-ხუნაგი. შესაძლებელია ამ სალოცავში თავდაპირველად მიდიოდნენ კონკრეტულად დიფტერიით ავადობის დროს ან მის შემდეგ, ხოლო დროთა განმავლობაში ხატმა შეიძინა ყველა ინფექციური დაავადებებისაგან განკურნებისა და მფარველობის ფუნქცია.''
თამილა კოშორიძის ცნობით, ხალხის რწმენაში ხუნგალი ითვლებოდა ძლიერ ხატად და მისი გაჯავრება საშიში იყო. არ შეიძლებოდა მისი სამლოცველოდან რაიმეს გატანა. გარშემო ჩაყრილი ყოფილა საზედაშე ქვევრები.
" ერთ ატენელ ჯიოშვილს ბევრი ღვინო მოსვლია და აქედან ამოუღია ერთი ქვევრი, წაუღია სახლში, ღვინო ჩაუსხამს. მაგრამ შვილი გახდომია მძიმედ ავადმყოფი. მაშინ მკითხავსა და ქადაგსაც მისთვის ურჩევია ქვევრი უკანვე წაეღო .იგი გაჯიუტებულა და დროზე არ წაუღია. ავადმყოფი შვილი მოკვდომია თუ არა, ხატის შიშით მაშინვე წაუღია ქვევრი და თავის ადგილას ჩაუდგამს. ეს ქვევრი დღესაც იქვე დგას" - წერს გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის მეცნიერი.
ამ ადგილს დიდი ქართველი მეცნიერი სერგი მაკალათია 1957 წელს ესტუმრა. ის გასაუბრებია ატენელებს, რომელთაც მოუთხრეს შემდეგი:
,,ერთ და-ძმას მშობლები პატარაობიდანვე დახოციათ და გასაზრდელად სხვადასხვა პირებს წაუყვანიათ. და-ძმა ერთმანეთს დაშორდნენ და არაფერი იცოდნენ ერთმანეთის შესახებ. შემდეგ, როდესაც ასაკში შესულან, ამ უცნობლობის გამო, ვაჟს თავისი და ცოლად უთხოვია, პატარძალი დასაქორწილებლად მიუყვანიათ ვაჟის ოჯახში. ნეფე-პატარძალი მეჯვარითა და მაყრიონით შესულან ხუნგალის ეკლესიაში და ჯვარი დაუწერიათ. ამგვარი საქმის ჩადენისათვის ხუნგალის წმ. გიორგი განრისხებულა და ჯვრის წერის დროს ეკლესია დანგრეულა. ხალხური თქმულების მიხედვით, ამ ნანგრევებში ჩამარხულა ნეფე-პატარძალი (და-ძმა), მათი მაყარი და მღვდელ-დიაკვანნიო'' - წერს სერგი მაკალათია თავის ნაშრომში ,,ატენის ხეობა''
ამ ადგილის შესახებ ცნობები გორის ეთნოფრაფიულ მასალებშიცაა დაცული.
,,აღდგომის ორშაბათს ატენში (პატარა ატენი) სცოდნიათ დღეობა "ხუნგალობა". ამ დღეს ზემო გორაკზე მდებარე ხუნგალის წმინდა გიორგის ბევრი მლოცველი მოსდიოდა. ხალხის რწმენით, იგი კურნავდა სნეულებს, განსაკუთრებით ვისაც თვალის ტკივილი დაჰყვებოდა-ყვავილბატონებისა და წითელას მოხდის შემდეგ. შეთქმის მიხედვით მოჰყავდათ საკლავი და ლოცულობდნენ.'' - წერს გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის ხელმძღვანელი თამილა კოშორიძე თავის ნაშრომში, რომელიც ქართულ-ხალხურ დღეობების კალენდარს ეხება.
,,საინტერესოა ხატის სახელის ეტიმოლოგია.'' - წერს თამილა კოშორიძე, - ,,სახელი ჩამოჰგავს დიფტერიის ქართლურ ხალხურ სახელწოდებას-ხუნაგი. შესაძლებელია ამ სალოცავში თავდაპირველად მიდიოდნენ კონკრეტულად დიფტერიით ავადობის დროს ან მის შემდეგ, ხოლო დროთა განმავლობაში ხატმა შეიძინა ყველა ინფექციური დაავადებებისაგან განკურნებისა და მფარველობის ფუნქცია.''
თამილა კოშორიძის ცნობით, ხალხის რწმენაში ხუნგალი ითვლებოდა ძლიერ ხატად და მისი გაჯავრება საშიში იყო. არ შეიძლებოდა მისი სამლოცველოდან რაიმეს გატანა. გარშემო ჩაყრილი ყოფილა საზედაშე ქვევრები.
" ერთ ატენელ ჯიოშვილს ბევრი ღვინო მოსვლია და აქედან ამოუღია ერთი ქვევრი, წაუღია სახლში, ღვინო ჩაუსხამს. მაგრამ შვილი გახდომია მძიმედ ავადმყოფი. მაშინ მკითხავსა და ქადაგსაც მისთვის ურჩევია ქვევრი უკანვე წაეღო .იგი გაჯიუტებულა და დროზე არ წაუღია. ავადმყოფი შვილი მოკვდომია თუ არა, ხატის შიშით მაშინვე წაუღია ქვევრი და თავის ადგილას ჩაუდგამს. ეს ქვევრი დღესაც იქვე დგას" - წერს გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის მეცნიერი.
Другие новости
Новости
17:23 / 20.04.2023
Грузинские достопримечательности и наслаждение грузинской кухней в ресторане Bread&Wine /R/
Грузия - это страна с богатой культурой и наследием,
04:53 / 18.11.2021
Когда хронический пациент просит сделать прививку…
В селе Хидистави две недели назад одновременно заразилось
13:48 / 13.11.2021
Гиви Абалаки – 86-летний фермер из Горийского муниципалитета
"Поэтому я так настроен, я ещё много дел сделаю", - добавил наш
хозяин.
14:43 / 11.11.2021
Горджи – ешь, не останавливаясь
Несмотря на то, что уже два года в мире свирепствует пандемия, на
горийском
популярные новости
"Я здесь родился и вырос, никуда не уезжал, однако у меня нет
гражданства Грузии,
Господин Мурад вернулся во двор. Достал сигарету, прикурил и
глубоко затянулся.
"Эти отметки мы обнаружили в лесном массиве, расположенном между
оккупированным Лопани
