ერთი წელია, ჩემი ოჯახის წევრი მკურნალობის ქვეშაა. რომ არა თურქეთი და იქაური მედიცინა, საქართველოში რომ ამ დრომდე სრულიად ყელგამოჭრილები ვიქნებოდით, ამაზე ახლა არ ვწერ. ახლა ვწერ მხოლოდ და მხოლოდ ჯანდაცვის სისტემაზე. იმაზე, რაზეც ჯანდაცვის სამინისტროა პასუხისმგებელი და რაზეც ჯანდაცვის პოლიტიკური მიმართულებაა პასუხისმგებელი.

გვეუბნებიან, რომ ონკოლოგიურ პაციენტს უფინანსდება ყველაფერი. ეს არის სრული სიცრუე. ჩავყვეთ სიცრუეებს ამ გზაზე.

სიცრუე #1 -  ონკოლოგიურ პაციენტებს უფინანსდებათ ანალიზები.

ესაა ტყუილი. ონკოპაციენტებს არ უფინანსდებათ ანალიზები (გარდა ორიოდე კინკილა ონკო-მარკერისა, რაც არის სრულიად არაფერი მკურნალობის პროცესში მყოფი პირისთვის). ჩვენ, მაგალითად, როდესაც გვჭირდებოდა, დაახლოებით 300 ლარის (8-10 სახეობის) ანალიზი, ამაში ვიხდიდით ჩვენივე თანხას, ყოველ ორ კვირაში ერთხელ - პირველი 6 თვის განმავლობაში და მომდევნო ოთხი თვის განმავლობაში - თვეში ერთხელ. ბოლოს, გვიშველა სოფო ჯაფარიძის „ჯანმრთელობის ბარათმა“, სადაც ლაბორატორიებს, ზოგგან აქვს 50 პროცენტიანი ფასდაკლაბა და 150 ლარი გამოდიოდა ეს ანალიზები.

სიცრუე #2 - ონკოლოგიურ პაციენტებს უფინანსდებათ ქიმიოთერაპიის მედიკამენტები

ჩვენს შემთხვევაში, გვესაჭიროებოდა ქიმიოთერაპიის 6 და იმუნოთერაპიის 1 პრეპარატი. გაირკვა, რომ ქიმიოთერაპიის 6 წამლიდან საყოველთაო ჯანდაცვა გაძლევს მხოლოდ იმ პრეტარატებს, რასაც შემოიტანენ საქართველოში აფთიაქები. ეს, ხან შეიძლება იყოს კორეული წარმოების, ხან გერმანული, ხან ინგლისური, ხან ფრანგული და ხან არაფერი, რადგან ზოგჯერ არაფერს შემოიტანენ და შენც არაფერი შეგხვდება, შესაბამისად, გადასხმა ჩაგივარდება და მანამდე თუ გაქვს კარგი შედეგი, ამას ხელი უნდა დაუქნიო. სახელმწიფო ამაზე არც იდარდებს და არც ნერვებს მოიშლის.

ჩვენ, რომ ვყოფილიყავით სახელმწიფოსგან აღებულ წამლებზე დამოკიდებული, ჩაგვივარდებოდა გადასხმის ყველა კურსი. საკუთარი ჯიბიდან ვიყიდეთ ყველა პრეპარატი, ქიმიოთერაპიის მიმართულებით, გარდა ერთისა, „იქგევასი“, რომელზეც გადაჭრით გვითხრეს, რომ საქართველოში აძლევდნენ. ავიღეთ რამდენჯერმე. უკანასკნელი 5 თვის განმავლობაში ეს პრეპარატი არის „დეფიციტში“, საქართველოში არსებულ სააფთიაქო ქსელებს არ შემოაქვს და შესაბამისად, მამაჩემს რომ სჭირდება და მის გარეშე მდგომარეობა უუარესდება, აბა მითხარით, ეს რა ადგილას ჰკიდია სახელმწიფოს, ეგერ უკვე 5 თვეა? დიახ, სწორედ მანდ ჰკიდია.

სიცრუე #3 - ონკოლოგიურ პაციენტებს უფინანსდებათ იმუნოთერაპია.

ახლა, რაც შეეხება იმუნოთერაპიას და 1 (ერთადერთ) პრეპარატს, რაც ჩვენს შემთხვევაში იყო საჭირო. აქვე ვიტყვი, რომ იმუნოთერაპია არის უმნიშვნელოვანესი და წარმოუდგენლად ეფექტური მკურნალობის პროცესში. ეს არის, რაც უშუალოდ კურნავს პაციენტს. ერთი ცალი, მხოლოდ იმუნოს გადასხმა ჩვენთვის ღირდა 4-დან 5 ათას ლარამდე. ასეთი გასულ წელს დაგვჭირდა 12 გადასხმა და ახლა კიდევ გვჭირდება (ჯერ, რაც ვიცით -3 გადასხმა). აქედან სახელმწიფომ (რეფერალურმა პროგრამამ და არა საყოველთაომ, რადგან საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამა იმ პრეპარატს არ აფინანსებს, რაც ჩვენთვისაა საჭირო) დააფინანსა მხოლოდ 12 900 ლარი. დანარჩენი როგორ და რანაირად ვიშოვეთ - მაგის დაწერა აქ არ მინდა. სახელმწიფომ ამ შემთხვევაშიც დაგვიკიდა.

სიცრუე #4 - ჯანდაცვის სამინისტრო უზრუნველყოფს გადასხმის მომსახურებას.

აი, სწორედ ახლა, ჯანდაცვის სამინისტრომ უარი გვითხრა გადასხმის მომსახურების დაფინანსებაზე (ესაა, დაახლოებით, 200 ლარამდე თანხა, ყოველი გადასხმის დროს). ამის მიზეზი არის განსაკუთრებით საინტერესო და საყურადღებო. იქიდან გამომდინარე, რომ საქართველოში აფთიაქებს არ შემოაქვთ ის მედიკამენტები, რაც მამაჩემს სჭირდება (არ ვიცი, რა მიზეზია - კონკურენციის შესახებ წესის დარღვევა და მერე გამოძიება, რომ აფთიაქები არიან უკაცრავად და ხარბები, ხელოვნურად ზრდიან (ზრდა ამას აღარ ჰქვია, ამას უფრო არითმეტიკული პროგრესია ჰქვია) ფასებს და თან სახელმწიფოს აშანტაჟებენ და მერე გამოძიება მიმდინარეობს და ასე შემდეგ ხლართები), კიდევ ვიშოვეთ ჩვენით (აქ არ/ვერ დავწერ, რა მანქანებით). სხვა გზა არ გვქონდა, რადგან მკურნალობა დაგვიანდა, თითქმის 5 თვით. ამ 5 თვის მანძილზე, არა და არ შემოიტანეს ეს მედიკამენტები, არც ერთ აფთიაქში და შესაბამისად, ვერც ავიღეთ/ვიყიდეთ საქართველოში.

ახლა (ნაშოვნი) მედიკამენტები გვაქვს ხელზე, კლინიკამ გაგზავნა ფორმა 100, რომ გადასხმა დაინიშნოს და გვეუბნებიან, რომ გადასხმას ვერ გაუკეთებენ, რადგან რაკი წამლები ფიზიკურად არ იშოვება საქართველოში, არც პროცედურას დააფინანსებენ.

სიცრუე #5 - მოქალაქეზე მორგებული სამედიცინო სისტემა.

ეს არის სრული ნონსენსი. ამ ჯანდაცვის სისტემის პირობებში, ჯანმრთელი ადამიანი დაავადდება. ონკოლოგიურმა ავადმყოფმა როგორ უნდა რეკოს და გადაიტყაოს ნერვები, მუხლები და ფეხსაცმელები ამდენი სირბილით სისტემიდან-სისტემაში, უბრალოდ წარმოუდგენელია.

არსებული სისტემა ისეთია, რომ ონკოლოგიური პაციენტი „ფინანსდება“ სამი პროგრამიდან:

- საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამა;
- რეფერალური პროგრამა;
- მერიის (ადგილობრივი მუნიციპალიტეტების) პროგრამა.

აი, ამ სამ პროგრამაში საყოველთაო ჯანდაცვა რაღაცას აფინანსებს, რაღაცას არა, რეფერალურიც ასე, მერიაც ასე. ონკოლოგიურმა პაციენტმა ცალკ-ცალკე, თითოეულ პროგრამას სხვადასხვა წერილებით უნდა მიმართოს, თვითონ. ავადმყოფმა ადამიანმა არკვიოს, რომელი რას აფინანსებს და რას არა. მერე, ერთი უწყებიდან გამოიტანოს, მეორეში შეიტანოს და პირიქით, ეს თავისი ფორმა 100, რომელიც, თავის მხრივ, კლინიკას უნდა ხან შეაცვლევინოს, ხან გადააკეთებინოს, რადგან ერთი პროგრამა ერთს ითხოვს, მეორე მეორეს და მესამე მესამეს. პლუს, მანამდე, თვითონ, ონკოლოგიურმა პაციენმა, თავისით, გაარკვიოს რომელ სააფთიაქო ქსელს აქვს მისთვის საჭირო მედიკამენტი (ხან შვიდი მედიკამენტი სჭირდება ადამიანს), რომელს რა ფასად ყოფის, რომელია მათ შორის ყველაზე იაფი და იმ მედიკამენტზე კალკულაცია გააკეთებინოს აფთიაქს, მერე ეს კალკულაცია წარადგინოს ამ პროგრამებში და მერე, ან დაუფინანსებენ, ან არა.

დაახლოებით, ესაა ჩვენი ჯანდაცვა ონკოლოგიური პაციენტებისთვის. თუ ვერაფერი გაიგეთ, ესე იგი, ეგაა სწორი, ვერაფერი ვერ უნდა გაგეგოთ. ამ სისტემაში ეშმაკი ფეხს მოიტეხს, თუ როგორცაა, მაგრამ, ეტყობა, მაგაზეა გათვლილი - ეშმაკების დაფრთხობაზე.

არადა, ერთი ფანჯრის პრინციპს ხომ შეიძლებოდა, აქაც ემუშავა, ისევე, როგორც იუსტიციის სახლის შემთხვევაში იმუშავა. მიხვალ კლინიკაში და რაც გჭირს, იმის მიხედვით, კლინიკამ, თვითონ, უნდა ჯანდაცვის რეფერალურ პრორგამას მიმართოს, უნდა საყოველთაოს, უნდა მერიას და უნდა ჯორჯ სოროსს. თვითონვე გაარკვიოს ურთიერთობა ათასი ჯურის აფთიაქთან და არა პაციენტი, ავად მყოფი ადამიანი გადაქანცოს აქეთ-იქით სირბილით.

ახლა ცოტა რამე 1505-ზე. ჯანდაცვის ცხელ ხაზზე. აქვე ვურთავ სქრინს, როგორ უკავშირდება რიგითი მოკვდავი, ინფორმაციის მისაღებად ამ, მისთვის ერთადერთ ხელმისაწვდომ წყაროს. ანუ, ზემოთჩამოთვლილი - სად, რომელ პროგრამაში, რომელ აფთიაქში და ნებისმიერ საკითხზე გარკვევა რომ გჭირდებათ, აქ უნდა დარეკოთ. ოღონდ ვერ დარეკავთ. აი, 30 წუთი რომ მადლობას გიხდიან მოთმინებისთვის, მერე მაგთის აღარ ყოფნის ნერვი და გითიშავს ტელეფონს. ჰოდა ასე, ბედნიერი სატელევიზიო რეკლამების იმედად და ჯანდაცვასა და ონკოლოგიურ პაციენტებს რომ ახალი, წინწასული მდგომარეობა აქვს, ამის იმედად, ჩემი მტერი დაგემშვიდობათ, თუ გნებავთ.

ამ ყველაფერს არ დავწერდი, რომ არ ვიყო დარწმუნებული იმაში, რომ ანალოგიური ბარიერები, პრობლემები, ტანჯვა და ხლაფორთი, ჯანდაცვის სამინისტროსგან, არა მხოლოდ ჩვენი ოჯახის, რიგით პაციენტების ყოველდღიურობაა და მას სისტემური ხასიათი აქვს.

ნინო დალაქიშვილი, ჟურნალისტი, გორი