,,ხაშურის მოამბეში“ 2024 წლის თებერვლის ნომერში გამოქვეყნდა სტატია, რომლის მიხედვით, ეროვნული მოძრაობის დროს, ქვიშხეთის სკოლიდან ისტორიის მასწავლებელი, 40 წლის ასაკის, ეთნიკურად ოსი მამაკაცი ეთნიკური ნიშნით გაათავისუფლეს.

მოგონებებს ქვიშხეთის იმდროინდელი გამგებელი 30 წლის შემდეგ, სიამაყით აქვეყნებს. სტატიაში წერია, რომ 1991 წელს, ისტორიის მასწავლებელს მოსწავლეები გამგებლის მხარდაჭერით აუმხედრდნენ. პედაგოგი კი მოხსენიებულია ,,უსამშობლო კაცად“.

სტატიის ავტორი პროფესიით ისტორიკოსია. ის, პედაგოგის გაგდების დროს, ქვიშხეთის საკრებულოს გამგებლად იყო არჩეული. ეროვნული მოძრაობის დაწყებამდე, ამავე სოფლის სკოლის დირექტორად მუშაობდა. როგორც მასალიდან ირკვევა, ოს მამაკაცსა და მას შორის, დაპირისპირება 1985 წლიდან დაიწყო.

სტატია იწყება იმით, რომ 80-იამი წლების დასაწყისში ქვიშხეთის ახალი სკოლა მისი თაოსნობით აშენდა, თუმცა ამ ფაქტის გამო, ახალგაზრდა მასწავლებელს მის წინაშე აღფრთოვანება არ გამოუხატავს. პედაგოგთა ერთ-ერთი შეკრების დროს, დირექტორსა და მასწავლებელს შორის, სიტყვიერი დაპირისპირებაც მოხდა. ამ დაპირისპირების შემდეგ, დირექტორი სკოლიდან გაუთავისუფლებიათ.

მოგვიანებით, 1990-იან წლების დასაწყისში, საქართველოში ქართულ-ოსური კონფლიქტი დაიწყო. ეროვნული მოძრაობის დროს, სკოლის ყოფილი დირექტორი ქვიშხეთის საკრებულოს გამგებლად აირჩიეს. ყოფილი გამგებელი წერს, რომ მასთან მივიდნენ სკოლის მოსწავლეები, რომლებმაც შესჩივლეს, რომ ისტორიის მასწავლებელი ისტორიას ამახინჯებს, კერძოდ, როგორც მოგონებებიდან ჩანს, ოს პედაგოგს მიაჩნდა, რომ დიდგორის ბრძოლა დავით აღმაშენებელმა ოსების დახმარებით მოიგო; რომ ვახტანგ გორგასალმა ბაყათარი ღალატით მოკლა, ხოლო თამარ მეფეს ოსი ქმარი ყავდა და ა.შ.

ამის გამო, როგორც მოგონებებში წერია, სკოლაში აქციები დაწყებულა. გამგებელმა სხვა კლასელებსაც მოუწოდა გამოსვლებისკენ, პედაგოგი სკოლიდან გააგდეს, უფრო მეტიც, იძულებული გამხდარა ცხინვალში გაქცეულიყო.

რა წერია მერიის ბიუჯეტით დაფინანსებულ გაზეთის სტატიაში:

,,ერთხელ ახალ სკოლაში გაკვეთილების დამთავრების შემდეგ 5 მასწავლებელი საყარაულოში პურს ჭამს. მეც „შემითრიეს“. როგორღაც წავიბუტბუტე, - ამ სკოლის მშენებლობას დიდი დრო დავახარჯე. ნეტავი თუ დამიფასებენ? ზოგმა რა თქვა, ზოგმა რა.

- შენც არ თქვა ახლა „ეიფელის“ კოშკი ავაგეო, წაიბურტყუნა ისტორიის მასწავლებელმა.

ახლაც მახსოვს მისი დამცინავი და შურიანი თვალები „შური არს მწუხარებაი სხვისა კეთილსა ზედა“, ბრძანა დიდმა სულხან-საბამ. შური საშინლებაა, იქიდან ბოროტებამდე ერთი ნაბიჯია.

ვერ ავიტანე მისი დამცინავი სიფათი და მივახალე, - ქვიშხეთისათვის ეს სკოლა ეიფელის კოშკიც არის და „ემპაიერ ბილდინგიც“, მე ქვიშხეთელი ვარ და ქვიშხეთში ავაშენე, ეიფელი პარიზელი იყო და პარიზში ააგო. შენ ერთი უსამშობლო დაბოღმილი და სიძულვილით გაჟღენთილი კაცი ხარ, შენისთანებს მხოლოდ ნგრევა შეუძლიათ. (ამ კაცმა დიდი როლი ითამაშა დირექტორობიდან ჩემს განთავისუფლებაში).

ერთი კვირის თავზე, ცხრამუხაში გადამიყვანეს, სასწავლო ნაწილის გამგედ.ოთხი წლის თავზე, ქვიშხეთის საკრებულოს გამგებლად ამირჩიეს.

ეროვნული მოძრაობა ახალი დაწყებულია. ერთ დილას ოთხი მეთერთმეტეკლასელი შემოვიდა კაბინეტში. სამი ბიჭი და ერთი გოგონა. ხსენებული ისტორიის მასწავლებელზე მესაუბრნენ.

- გაუგონარ შეურაცხყოფას აყენებს ჩვენ ისტორიას, ისტორიულ პირებს, განსაკუთრებით თამარ მეფეს, გადავწყვიტეთ მაგის გაკვეთილზე არ შევიდეთო.

- მარტო თქვენ ხართ მაგ აზრზე, თუ ორივე მეთერთმეტე კლასი? - ვკითხე

- ყველანი ამ აზრზე ვართ, მეათე კლასსაც დავიყოლიებთო, - მიპასუხეს.

- კარგად მოგიფიქრებიათ, ბოლომდე თუ იბრძოლებთ, გააგდებენ მაგ ნაძირალას, ახლა სხვა დროა.

- კი, ვიბრძოლებთ.

- აბა, დღესვე არ შეხვიდეთ და ვნახოთ რა მოხდება?

ასე დაიწყო მოსწავლეთა გაფიცვა. სკოლის დირექტორი მესამე დღეს განათლების განყოფილების გამგეს ეახლა. გაფიცვის მიზეზებიც აუხსნა.

ბატონი მურად მთვარელიძე იმ დღესვე ამოვიდა სკოლაში. ესაუბრა გაფიცულებს. მერე მასწავლებელს და მოსთხოვა შენი განცხადებით წადიო.

წავიდა. ცხინვალში გადაბარგდა და რენეგატ ოსებს შეუერთდა.’’ - ციტატის დასასრული.


სახელმწიფოს დღევანდელი პოზიცია


ამ ფაქტის შესახებ ვესაუბრეთ იმდროინდელ განათლების განყოფილების ხელმძღვანელს, მურად მთვარელიძეს.

,,თუ სწორად მახსოვს, 1951 წელს იყო დაბადებული. ეს ამბავი მახსოვს და დახლოებით მეც ის ვიცი, რაც ამ წერილში წერია. ის ახალგაზრდა კაცი, იმის შემდეგ აქ აღარც გამოჩენილა და ვერც გამოჩნდებოდა, მგონი ცოცხალიც აღარ არის.“ - გვითხრა მურად მთვრალიძემ.

ხაშურის საგანმანათლებლო რესურსცენტრს მივმართეთ წერილობით, დღეს მოხდებოდა თუ არა მსგავს შემთხვევის განმეორების შემთხვევაში, პედაგოგის გათავისუფლება:

,,გაცნობებთ, რომ ხაშურის მუნიციპალიტეტის არცერთ საჯარო და კერძო სკოლაში არ არის დასაქმებული სტატიის ავტორი არცერთ პოზიციაზე. რაც შეეხება კაზუისტიკურ შეკითხვას, გაცნობებთ რომ მოქმედი კანონმდებლობით სკოლაში დადგენილია ნეიტრალურობისა და არადასკრიმინაციულობის პრინციპი კერძოდ, ზოგადი განათლების შესახებ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-5, მე-5 და მე-7 პუნქტების თანახმად, ნებისმიერი განმასხვავებელი ქმედება ან გამონაკლისის დაშვება ჩაითვლება დისკრიმინაციად, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა ასეთი ქმედება ან გამონაკლისი სამართლიანი და გონივრულია, ემსახურება თითოეული პირისა და ჯგუფის თავისუფალი განვითარებისა და თანაბარი შესაძლებლობების უზრუნველყოფას.სკოლა ვალდებულია დაიცვას და ხელი შეუწყოს მოსწავლეებს, მშობლებს და მასწავლებლებს შორის შემწყნარებლობისა და ურთიერთპატივისცემის დამკვიდრებას, განურჩევლად მათი სოციალური, ეთნიკური, რელიგიური, ლინგვისტური და მსოფლმხედველობრივი კუთვნილებისა. სკოლა თანასწორობის საფუძველზე იცავს უმცირესობების წევრების ინდივიდუალურ და კოლექტიურ უფლებას, თავისუფლად ისარგებლონ მშობლიური ენით, შეინარჩუნონ და გამოხატონ თავიანთი კულტურული კუთვნილება.““ - მოგვწერეს განათლების რესურსცენტრიდან, რომელსაც ხელს ზვიად გოგუაძე აწერს. ამ წერილიდან ცოტა ხანში ზვიად გოგუაძე მერიის მოადგილედ დაინიშნა.

რაც შეეხება იმ შემთხვევას, თუკი მოსწავლეები ითხოვენ პედაგოგის გათავისუფლებას, ამ კითხვაზე ზვიად გოგუაძემ გვიპასუხა:

,,ბავშვის უფლებათა კოდექსით დადგენილია, რომ ნებისმიერი ინსტიტუცია ბავშვის საუკეთესო ინტერესებს უნდა ითვალისწინებდეს. შესაბამისად, დღესაც, თუ რომელიმე მოსწავლეს მასწავლებლის სწავლის მეთოდოლოგიასთან და ან მის პირად შეურაცხმყოფელ დამოკიდებულებასთან დაკავშირებით ექნება პრეტენზია, შეუძლია განაცხადოს და სკოლის დისციპლინური კომიტეტი განიხილავს მასწავლებლის მხრიდან მოქმედი კანონმდებლობის შესაძლო დარღვევის ფაქტს და გამოიტანს შინაგანაწესით დადგენილ გადაწყვეტილებას.“ - აღნიშნავს ზვიად გოგუაძე.

ქვიშხეთის სკოლის შემთხვევაში, როგორც სტატიის ავტორი იხსენებს, ეთნიკურად ოს პედაგოგს სკოლიდან გათავისუფლება მოსთხოვა განათლების განყოფილების ხელმძღვანელმა:

,,მასწავლებლის სკოლიდან გათავისუფლებას რაც შეეხება, დღეს, მოქმედი კანონმდებლობით, დაუშვებელია ერთპიროვნული გადაწყვეტილების მიღება. გადაწყვეტილებას იღებს სკოლის დირექტორი დისციპლინური კომიტეტის გადაწყვეტილების საფუძველზე.ზოგადად, პირის იძულება, დაწეროს განცხადება საკუთარი ინიციატივით სამუშაოდან განთავისუფლების თაობაზე წარმოადგენს დანაშაულს, რაც გათვალისწინებულია საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 169-ე მუხლით, შრომის კანონმდებლობის დარღვევის სახით.“ - გვწერს განათლების რესურსცენტრის ხელმძღვანელი.

რატომ გამოქვეყნდა ეს ამბავი მერიის გაზეთში იმ ფორმით, რომ თითქოს ქვიშხეთის სკოლაში საამაყო ფაქტი მოხდა? მივმართეთ ხაშურის მერიის პრესცენტრს, საიდანაც პასუხი არ მიგვიღია. ასევე, არ მიგვიღია პასუხი შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრის აპარატისგან.