გორის არქივში 1922-23 წლების ჩანაწერები ინახება, რომელიც, თავის დროზე, აღმასკომის პრეზიდიუმის მდივანს შეუდგენია. ეს დოკუმენტი გორის მაზრაში საბჭოთა ოკუპაციის პირველი წლების ისტორიას ასახავს.

1921 წლის 25 თებერვალს საქართველოს რევოლუციური კომიტეტმა თბილისში ხელში აიღო ძალაუფლება და შეუდგა ბოლშევიკური ორგანოების შექმნას ცენტრალურ და ადგილობრივ დონეებზე. 8 მარტის სხდომაზე აირჩიეს მისი პრეზიდიუმი ფილიპე მახარაძის თავმჯდომარეობით.

პრეზიდიუმმა პრინციპულად მოიწონა საგუბერნიო, სამაზრო, საქალაქო, სათემო და სასოფლო რევკომების სისტემა, რომელთაც საქართველოს ხელისუფლების მიერ ევაკუირებულ ადგილებზე ქმნიდნენ ბოლშევიკები და პარტიული ორგანოები დანიშვნის წესით.

საქართველოს რევოლუციურმა კომიტეტმა გაუქმებული სამინისტროების ნაცვლად შექმნა სახელმწიფო მმართველობის ახალი ორგანოები — სახალხო კომისარიატები და სახალხო კომისართა საბჭო. შექმნა მილიცია და ანტი-საბჭოთა მოძრაობასთანსაბრძოლველად საგანგებო კომისია.

სამაზრო აღმასკომის პრეზიდიუმის ჩანაწერები 150-გვერდიანია. მას გორის არქივის თანამშრომელი ქეთევან მაჭარაშვილი ამუშავებს და წიგნად გამოსცემს.









გორის მაზრის აღმასრულებელი კომიტეტის ჩანაწერებში აღნიშნულია, რომ სოფელ შინდისთან ახლადშექმნილ მილიციის რაზმს შეტაკება ე.წ. ბანდიტებთან მოუხდათ.

ამ შეტაკების დროს დაზიანებულა ადგილობრივი თემის აღმასკომის თავმჯდომარის, ვ. პეტრიაშვილის მოსავალი. პეტრიაშვილი გორის მაზრის აღმასკომს სთხოვს, რომ ზარალი აუნაზღაურონ, თუმცა, მაზრის აღმასკომის პრეზიდიუმი უარს აცხადებს.

სამაგიეროდ, 3-3 ფუთი სიმინდით დააჯილდოვეს მაზრისა და ქალაქის მილიციის თანამშრომლები, რომლებიც ამ შეტაკებაში მონაწილეობდნენ.





პრეზიდიუმის ჩანაწერებით დასტურდება, რომ მაზრაში და ქალაქში ეკლესიები დაანგრიეს. დანგრევის მიზეზად სიძველით ხსნიან.

ერთ-ერთ გადაწყვეტილებაში წერია, რომ დანგრეული ეკლესიების მასალა (გარდა, ფრანგების, ოქონისა და სომხური ეკლესიისა), საშენი მასალები გაჭირვებულებს და წყალდიდობისგან დაზარალებულ მოსახლეობას მიეცეს.

იქვე შინდისის თემის აღმასკომის თავმჯდომარის წერილი ჩანს, რომელიც მაზრის ხელმძღვანელობას ყოფილი მღვდლებისთვის დახმარებას სთხოვს: ,,იმ მღვდლებს, რომლებიც აცხადებენ სურვილს გაიხადონ ანაფორა და შეუდგნენ საზოგადოებრივ საქმიანობას, აღმოეჩინოს დახმარება ტანსაცმლით" - წერია გადაწყვეტილებაში.

არის ასეთი ცნობაც: ,,მიეცეს მღვდელ კაპანაძეს ერთდროული დახმარება აღმასკომის სალაროდან 20 მლნ მანეთის ოდენობით"





„ატენის ხეობაში უცხოელი კაპიტალისტი ზეზმანი უმოწყალოდ ჩეხდა და ანადგურებდა ძვირფას ტყეებს, ქალაქში არსებული სამხერხაო და შპალსაჟღენთი ქარხნები მან გადააქცია გორისა და გორის რაიონის მშრომელების ექსპლოატაციის და თავის გამდიდრების წყაროდ“- გვამცნობს საარქივო ჩანაწერები.

საბჭოთა ხელისუფლებამ მის სახლში ატენის სკოლა გახსნა, როცა ზეზმანმა ბინის ქირა მოითხოვა, გორის სამაზრო აღმასკომმა დაუყოვნებლივ მიიღო გადაწყვეტილება 1923 წლის იანვარში: „ჩამორთმეული იქმნეს მოქ. ზეზემანისაგან ყოველგვარი უძრავი ქონება როგორიც არის სახლი, ბაღი და მამული, წინადადება მიეცეს რომ მან დატოვოს ატენის რაიონი ერთი კვირის განმავლობაში სრულიად, ვინაიდან მთელი მშრომელი გლეხკაცობა ამხედრებულია მის წინააღმდეგ, როგორც ყოფილი ექსპლოატატორი მშრომელი ხალხისა“

„ნაკვეთი ყოფილი მემამულე ზეზმანისა უნდა დაიჭრას ნაკვეთებათ, გადაეცეს სოფელს დასახლებისათვის, ამასთანავე დაცული უნდა იყოს ინტერესები გლეხკაცებისა“ (საქმე 93/88)
ატენის რკინიგზის ლიანდაგები, რომელიც ძირითადად ხის მასალის გასატანად გამოიყენებოდა აიყარა სტალინირის გზის მშენებლობისათვის.